Tag Archief van: overlijden

Zeven tips voor het omgaan met verdriet in het onderwijs

Omgaan met verdriet in het onderwijs

Verdriet hoort bij het leven. Verdriet in het onderwijs komt dus dagelijks voor in allerlei soorten en maten. Voor sommige tranen helpt een pleister, een knuffel of een lief woordje, maar helaas zijn er ook tranen die zich niet zo makkelijk laten drogen.

Leerlingen met verdriet

Leerlingen tonen hun verdriet op veel verschillende manieren. Sommigen lijden in stilte – daar merk je helemaal niks van. Andere leerlingen huilen bij het minste of geringste – vanwege gevoeligheid óf dramagedrag. Veel leerlingen worden alleen maar boos. Verdriet slaat bij hen om in onmacht en die onmacht uit zich door boos te worden op de boodschapper. Vaak is dat de leraar.

Collega's met verdriet

Het gebeurt wel eens dat een collega plotseling onderuit gaat. Figuurlijk, bedoel ik. In tranen uitbarsten tijdens een overleg of studiedag. Een woedeuitbarsting na een vervelend bericht van een ouder of deskundige. Zich terugtrekken in het eigen lokaal of niet meer verschijnen bij de koffie of een borrel. Voor collega’s geldt hetzelfde als voor leerlingen: iedereen uit verdriet op andere wijze. En dat kan heel anders zijn dan jouw manier.

Ouders met verdriet

In het onderwijs zijn ouders vaker boos dan verdrietig. Dat komt omdat in onze cultuur boosheid meer geaccepteerd is dan verdriet. Wij noemen iemand die verdrietig is wel eens een huilebalk of aansteller; iemand die we vervolgens negeren vanwege het gesnotter. Iemand die boos is – een schreeuwlelijk, is moeilijk te negeren. Je moet er iets mee, want woede neemt een berg negatieve energie mee en veroorzaakt onrust. Op boze ouders reageer je. Huilende ouders worden echter niet altijd serieus genomen. 

Zeven manieren om te reageren op verdriet

  1. Laat een oordeel achterwege
  2. Luister – en laat zien dat je luistert
  3. Toon begrip in houding, toon en stemgebruik
  4. Vraag door, maar nooit met Waarom?
  5. Stel je grens duidelijk en beslist
  6. Laat de ander zelf het probleem oplossen
  7. Spreek het vertrouwen uit dat de ander dat ook kan – geef eventueel een kleine hint

Het grootste verdriet in het onderwijs

Het overlijden van een leerling is een van de naarste dingen die je kan overkomen als school, als leerkracht. Net als het overlijden van een ouder van een leerling of collega. Verdriet gaat geen enkele  school voorbij, en hoe naar het ook klinkt, als je goed voorbereid bent, voorkom je paniek en kijk je later met een goed gevoel terug op een dergelijk heftige periode.

Daarom deze zeven tips:

1. Zorg voor een rouwprotocol. Je kunt deze downloaden van internet en aanpassen aan jouw school.

2. Zorg dat er één aanspreekpunt is, zowel voor de school als voor het getroffen gezin. Alle informatie loopt alleen via deze twee mensen. Dat voorkomt heel veel ruis.

3. Geef dagelijks ruimte voor het uiten van verdriet, maar stel kaders vast. Maak duidelijke afspraken over de tijdsduur en de vorm.

4. Leg op een centrale plek in de school een herdenkingsboek neer waar men in kan schrijven, met een foto, een kaars, een bloem, etc.

5. Wees duidelijk naar de familie toe hoe de school kan bijdragen en wanneer niet. In dit grote verdriet kunnen er (onbewust) enerzijds onredelijke eisen gesteld worden en anderzijds te grote toezeggingen gedaan worden.

6. Jongens uiten hun verdriet anders dan meisjes. Jongens maken wel eens ongepaste opmerkingen, meisjes kunnen in hun verdriet blijven hangen. Houd hier rekening mee en communiceer dit ook naar anderen.

7. Het kost sommige mensen veel moeite om zijn of haar emoties op een sociaal gewenste wijze uiten en/of onder woorden te brengen. Help deze leerlingen, ouders, collega’s.

Wil je meer lezen over verdriet in het onderwijs? Kijk dan hier.

Wil je meedoen aan de eerstvolgende gratis (online) workshop van Sterke School? Kijk dan hier.