Tag Archief van: goede leraar

goede leraar 5

Wat doen goede leraren anders – deel 5

/0 Reacties/in /door

Goede leraren

Dit is het laatste deel van een serie blogs met tips uit het boek ‘Wat doen goede leraren anders’ van Frans Ottenhof en Gerard Rozing. Ik heb deze keer gekozen voor thema 13: Maak het niet groter dan het is.

In een klaslokaal gebeuren 100 dingen tegelijk

Iemand gaapt, één leerling kijkt uit het raam, een derde kletst met zijn buur, nummer vier laat een pen vallen en als je goed kijkt, lijkt het wel alsof Bram onder de tafel op zijn telefoon zit. 

Je kunt overal op reageren

En aan het begin van het jaar moet dat ook, dan moet je kleine dingen groot maken. Maar er komt een moment waarop je keuzes moet maken. Reageer je of reageer je niet? En als je reageert, op welke manier doe je dat dan?

Sommige leerlingen maken er een sport van om met jou in discussie te gaan

Discussiëren is een leuk tijdverdrijf, maar je staat daar om les te geven. Iedere minuut dat jij in gesprek bent met een leerling, betekent een minuut minder effectieve lestijd. Je hebt verschillende opties, je moet uitproberen wat bij jou past en wat werkt in een bepaalde klas.

  • Je antwoordt in standaardzinnen
    Voorbeeld: ‘Ik wil het hier graag met je over hebben. Na de les.’
  • Je kijkt afwisselend streng (!)  rond en op je horloge. Als het te lang duurt begin je een donderpreek en geef je extra huiswerk mee aan de ordeverstoorders.
  • Je negeert ‘grappige’ opmerkingen met een frons en gaat door met de les. Tijdens de les maak je een nonchalante opmerking over ‘hoe fijn het is als leerlingen de stof beheersen en hun toetsen goed maken’.

Leerlingen willen drie dingen van een les

  1. Het moet gezellig zijn
  2. Er moeten duidelijke regels zijn – met heldere consequenties
  3. Ze willen iets leren (ja, echt waar)

Discussies zijn enerzijds een manier om de leraar te testen, maar kan ook een teken aan de wand zijn. Je instructie is onduidelijk, je praat te lang, er is te weinig zuurstof in het lokaal of er is een andere (externe) reden, zoals feestdagen, het weer of een emotionele gebeurtenis. Goede leraren kijken en luisteren goed naar hun leerlingen en zijn zich bewust van wat er aan de hand is. 

Wees je steeds bewust van wat er precies aan de hand is

En als je niet weet wat er aan de hand is, dan vraag je het aan de leerlingen. Wedden dat één van hen een eerlijk antwoord geeft?

Wil je meedoen met ons volgende webinar ‘Timemanagement voor leraren’ op 17 november a.s.? Klik dan hier

goede leraar 4

Wat doen goede leraren anders – deel 4

/0 Reacties/in /door

Goede leraren

Ik hoor wel eens zeggen dat goede leraren ‘nooit een leerling de klas uit sturen’. En ik vind daar iets van. Voor mij valt zo’n opmerking in de categorie Leuk in theorie maar de praktijk is anders, net als ‘moeilijke klassen bestaan niet’ en ‘de leerling staat centraal’. 

Ik beschouw mijzelf als een goede leraar

Jij doet dat, hoop ik, ook. Waarschijnlijk heb je net als ik minimaal één leerling – ooit – jouw klas uitgezet, of in ieder geval geïsoleerd van de groep. Tijdens een les, nog geen 10 jaar geleden, heb ik zelfs zeven (!) leerlingen uit de les verwijderd. Waarom? Omdat de veiligheid van de groep in het gedrang kwam. Het was een moeilijke klas, met zowel kwetsbare als primair agressief reagerende leerlingen. De veiligheid van een groep gaat altijd voor. Goede leraren hebben de verantwoordelijkheid om die veiligheid te waarborgen en als dat betekent dat er een leerling even uit de groep moet, dan heb je geen keus.

Hoe doen goede leraren dat?

Een klaslokaal is een plek om te leren en als leerlingen niet kunnen leren door het gedrag van een medeleerling, dan moet je die leerling verwijderen. Het is een noodgreep, de laatste stap van jouw consequentieladder en je moet er zuinig mee zijn. Anders wordt het een sport of een strijd.

Een handleiding

  1. Neem een duidelijke beslissing en deel deze overtuigend. De criteria moeten helder zijn voor de leerlingen. Dat betekent dat je altijd moet uitleggen waarom je deze leerling er op dit moment uitzet.
  2. Geef de leerling een taak mee. Op een afgesproken tijdstip dient de leerling zich bij jou te melden met de gemaakte taak.
  3. Als een leerling weigert te vertrekken, geef je de keus tussen twee opties. Beide opties moeten oké voor jou zijn. Kies bewust. Spreek kort en duidelijk. Wees zelfbewust. Ga meteen door met je les, negeer de betreffende leerling; voor jou is hij/zij al vertrokken.
  4. Houd het zakelijk. Laat persoonlijke aanvallen van je afglijden en ga, na vertrek van de leerling, door met je les. Kap discussies meteen af.
  5. Herstel de relatie met je strafklant. Maak altijd meteen duidelijk dat hij of zij de volgende les weer welkom is en spreek de verwachting uit dat je zeker weet dat de leerling zich dan beter zal gedragen. Beschrijf het gedrag (zichtbaar) dat je verwacht.
  6. De volgende les begroet je de leerling met vriendelijke woorden, laat zien dat je blij bent dat hij/zij er weer is. Laat ouwe koeien lekker in de sloot zitten.

Wil je meedoen met ons volgende webinar ‘Timemanagement voor leraren’ op 17 november a.s.? Klik dan hier

goede leraar 3

Wat doen goede leraren anders – deel 3

/0 Reacties/in /door

Goede leraren

Er zijn heel veel dingen die goede leraren doen en het bijzondere is, dat hetgeen dat voor leraar A goed werkt, bij leraar B een tegengesteld effect kan hebben. Dat komt doordat er drie belangrijke gegevens zijn die het gedrag van een leraar beïnvloeden. Het eerste (en belangrijkste) gegeven is de persoon van de leraar. Ieder mens is anders, denkt anders, handelt anders en daarmee reageert ook iedere leraar anders op eenzelfde situatie. Ten tweede is iedere klas anders. De samenstelling van een groep bepaalt voor een groot gedeelte de sfeer in de klas. Twee open deuren, net als het derde gegeven: de schoolcultuur. 

Dat wist je al

Maar… In feite hebben mensen geen enkele invloed op andere mensen. Ieder mens heeft de vrijheid van keuze: hoe te denken, hoe te reageren en om iets wel of niet te doen. Dat geldt voor leerlingen net zo goed als voor volwassenen. Het enige verschil is dat je je als (goede) leraar bewust bent van de consequenties die het maken van bepaalde keuzes tot gevolg kan hebben. 

En daar zit de crux

Om de juiste keuze te kunnen maken, moet je dus heel stevig in je schoenen staan. Je moet weten wat je doet en waarom. Want alleen dan heb je de rust om de consequenties te overzien en uit te leggen aan anderen waarom je een bepaalde keuze te maken. Voora in contact met leerlingen luistert dit heel nauw.

Leerlingen voelen feilloos aan hoe zeker een leraar is van zichzelf

Goede leraren staan sterk voor de klas. Leerlingen proberen iedere leraar uit – dat hoort bij het spelletje, maar de reactie van de leraar bepaalt hoe het verder gaat. Een goede leraar heeft daarmee invloed op de leerlingen.

Goede leraren gebruiken de cirkel van invloed

De cirkel van invloed (Steven Covey) is de basis van een goede leraar. Het gaat er niet om wat je doet, maar dat je reageert vanuit jouw cirkel van invloed: weten waar je invloed op hebt en de manier waarop je vervolgens jouw invloed uitoefent. Schoolleiders en IB-ers noemen dat een proactieve houding. Maar dan blijft de vraag: wat voor houding willen ze eigenlijk zien?

  • Sta altijd stevig – in balans
  • Neem denktijd – denk na over de mogelijkheden die je hebt
  • Weet waar je wel en geen invloed op hebt. – realiseer je dat iedere leerling zelf kiest hoe hij of zij reageert
  • Bedenk van te voren hoe je gaat reageren op een vervelende situatie – want die komen altijd terug
  • Neem je verantwoordelijkheid – anderen zijn nooit verantwoordelijk voor jouw gedrag of situatie

Conclusie van het boek

Ik citeer uit het boek Wat doen goede leraren anders: 

Reactieve docenten laten hun gedrag bepalen door de omstandigheden en en besteden veel tijd aan gemopper op zaken waar zij niets aan kunnen veranderen.

Proactieve docenten laten hun gedrag bepalen door hun eigen besluiten en vragen zich af wat zij kunnen doen om een situatie te verbeteren.

Punt.

Wil je meedoen met ons volgende webinar ‘De drie wetten van orde’ op 20 oktober a.s.? Klik dan hier

Goede leraren 2

Wat doen goede leraren anders – deel 2

/0 Reacties/in /door

Goede leraren

Vandaag mijn tweede blog met tips uit het onderwijsboek van Frans Ottenhof en Gerard Rozing: Wat doen goede leraren anders. 

Maak je eigen onderwijs

Het laatste wat je moet doen is het kopiëren van andere leraren. Het mag wel, maar als je iets gaat doen dat eigelijk niet bij je past, is je les gedoemd te mislukken. Als je de leerlingen goed kent kun je wel eens een steekje laten vallen, maar indien je een les van iemand moet overnemen of als je invaller bent, is het belangrijk dat je iets doet wat je zelf heel goed kan, goed kunt uitleggen waarom je deze les geeft en het liefst is het een les die je eerder hebt gegeven en waar je zelf tevreden over was. Maar als je liever niet klassikaal les geeft, kan het de moeite lonen om de klas aan het werk te zetten met samenwerkend leren. In ieder geval: organiseer je les tot in de details.

Vijf sleutelbegrippen voor samenwerkend leren

  1. Positieve wederzijdse afhankelijkheid
    Zorg ervoor dat iedere leerling één of meer taken heeft; ze moeten elkaar nodig hebben
  2. Individuele aanspreekbaarheid
    Iedere leerling is zowel verantwoordelijk voor zijn eigen deel als voor het uiteindelijke resultaat; maak dit meteen duidelijk
  3. Directe interactie
    De formulering van de opdracht moet dwingen tot duidelijke communicatie tussen leerlingen; denk er goed over na hoe je dit gaat doen
  4. Aandacht voor sociale vaardigheden
    Bespreek de rollen van iedere deelnemer van een groep of duo; leer expliciet aan welk gedrag verwacht wordt
  5. Aandacht voor groepsprocessen
    Evalueer na afloop zowel proces als product; gebruik hiervoor van te voren opgestelde criteria 

En hoe start je een les, als goede leraar?

  • Je bent op tijd in je lokaal
  • Al je materiaal ligt klaar
  • Er staat een planning op het bord – met lesdoelen
  • De techniek werkt naar wens
  • Je begroet alle leerlingen persoonlijk, bij de deur
  • Bij de start herhaal je de gemaakte afspraken/ routines en controleer je of alle leerlingen zich er aan houden – grijp meteen in als een leerling zich eraan onttrekt
  • Geef positieve feedback aan de leerlingen

Wat verwachten goede leraren van leerlingen?

  1. Bij binnenkomst groet je de leraar terug
  2. Je houdt je aan de gemaakte afspraken en routines – huiswerk, telefoon, begintaak
  3. Alle spullen zijn waar ze moeten zijn
  4. Zodra de les begint richt je je aandacht op de leraar

Wil je meer tips over routines? Klik hier

Wil je meedoen met ons volgende webinar ‘De drie wetten van orde’ op 20 oktober a.s.? Klik dan hier

Goede leraren 3

Wat doen goede leraren anders – deel 1

/0 Reacties/in /door

Goede leraren

In 2018 werd ik uitgenodigd voor de presentatie van een nieuw onderwijsboek van Frans Ottenhof en Gerard Rozing: Wat doen goede leraren anders. Dus ik ging naar Amsterdam en liet mij onderdompelen in een actieve workshop, waarin de heren enthousiast en betrokken tips gaven om leerlingen meer te betrekken bij de les. Het was een leuke middag. Alles was praktisch en sloot goed aan bij de praktijk. En we kregen het boek cadeau. Ik denk dat het hoog tijd wordt om dit boek opnieuw onder de aandacht te brengen, dus in de hele maand oktober deel ik tips uit dit boek. 

Elke leerling wil gezien worden

Natuurlijk: we stappen allemaal wel eens met het verkeerde been uit bed. De meeste mensen komen dan de dag wel op de een of andere manier goed door, maar als je voor de klas staat is het een ander verhaal. 

Ken je eigen blinde vlek

Voor de klas heb je altijd 100% focus nodig. Zodra je even ‘in je hoofd’ zit, ben je eigenlijk geen goede leraar meer; je mist belangrijke informatie waardoor je de grip op je leerlingen kwijt kunt raken. Er is er namelijk altijd wel één die blindelings aanvoelt dat je er even niet bij bent en deze leerling zal onmiddellijk onprettig gedrag gaan vertonen om je terug te halen. 

Ook goede leraren worden wel eens boos

En dat mag natuurlijk. Het gaat erom dat je:

  • Je bewust bent van je eigen irritatie
  • Beseft dat het van jou is en dat jij er iets mee moet doen
  • Nooit afreageert op een leerling of op de klas – en als je het toch doet: bied je excuses meteen aan
  • Gewoon deelt met de klas dat je vandaag niet op je best bent
  • Laat zien dat je mens bent
  • Daarmee altijd accepteert dat ook leerlingen mens zijn – en fouten maken

Hoe zorg je ervoor dat je alle leerlingen ziet?

  1. Wees je bewust van het Pygmalion-effect: positieve self-fullfilling prophecy betekent in dit geval dat je altijd 100% vertrouwen hebt in al je leerlingen
  2. Deel informatie en ervaringen van jezelf, laat leerlingen informatie en ervaringen delen; leg nadruk op de overeenkomsten en benoem de verschillen – want die mogen er ook zijn
  3. Als je onzeker bent: stel je kwetsbaar op maar blijf vertrouwen in wat je te vertellen hebt
  4. En natuurlijk: zie je je leerlingen ook letterlijk; bij binnenkomst sta je bij de deur en spreek je iedereen persoonlijk aan

Wil je een artikel lezen waarin beschreven wordt wat de link is tussen goede leraren en het lerarentekort? Klik hier

Wil je meedoen met ons volgende webinar ‘De drie wetten van orde’ op 20 oktober a.s.? Klik dan hier