Tag Archief van: duidelijk

Sociaal onhandig

Sociaal onhandige leerlingen

/0 Reacties/in /door

Sociaal onhandige leerlingen

Het zou zo maar kunnen zijn dat je een aantal leerlingen in je klas hebt die zich sociaal wat onhandig gedragen in de klas: sociaal onhandige leerlingen.

Zo kan ik mij Patries heel goed herinneren. Blond kort haar, 10 jaar oud, lang en lijzig. Ze had geen vriendinnen, maar die wilde ze wel heel graag. Ze werd nooit uitgenodigd op partijtjes en werd altijd als laatste gekozen bij gym. Ze werd niet gepest, maar ze hoorde er ook niet bij.
Als er groepjes gemaakt moesten worden, dan keek ze een beetje afwachtend rond, tot een paar meiden oogcontact met elkaar maakten, naar haar keken en zachtjes gingen overleggen. Het meest sociale exemplaar zwaaide dan uiteindelijk naar Patries, die zich vervolgens opgelucht bij het groepje vervoegde.
Gelukkig hoefde ik bij deze groep nooit zelf in te grijpen. Het was een heel sociale groep.

Welke soorten sociaal onhandige leerlingen onderscheid ik? Welk gedrag zie je dan? En vooral: wat kun je er aan doen?

1. Afhankelijke leerlingen
Ze kunnen niets alleen. Zelfs als jij zeker weet dat ze de stof begrepen hebben, komen ze nog een keer om uitleg vragen. In de meeste gevallen zijn ze afhankelijk van jou: de leraar. Ze blijven vaak na schooltijd (of op het plein) nog even hangen met een onduidelijke boodschap of vraag. In het voortgezet zijn ze afhankelijk van een klasgenoot; ze doen dan niets zonder diens goedkeuring.

2. Zelf-kleinerende leerlingen
Deze leerlingen geloven het oprecht niet als je ze een compliment geeft. Ze duiken weg, weten niet wat te zeggen of geven de credits aan een ander. Ze kunnen zich echt niet voorstellen dat ze iets goed(s) hebben gedaan.

3. Perfectionisten
Deze leerlingen leggen de lat zo hoog, dat ze alleen maar kunnen falen. Omdat ze dat eigenlijk al weten, gaan ze er ook vanuit dat ze gaan falen. En erger nog: ze gaan ook falen, omdat ze niet de juiste stappen volgen om een opdracht goed uit te kunnen voeren, maar zich verliezen in onzinnige details.

4. Hopeloze leerlingen
Dit zijn de leerlingen die er van uitgaan dat er niets te bereiken of te winnen is. Wat er ook gebeurt; zij zien alleen de donkere kant en gaan er bij voorbaat al vanuit dat zij geen enkele invloed kunnen uitoefenen om de situatie positief te veranderen.

5. Vergelijkers
Als je deze leerlingen ergens op aanspreekt (positief dan wel negatief) gaan zij aan jou bewijzen dat het niet aan hen lag, maar aan een ander. Dit zijn mondige leerlingen die het gedrag van anderen gebruiken om zichzelf groter of kleiner te maken. Bij alles wat ze doen zoeken ze bewijzen bij anderen om hun eigen gedrag te rechtvaardigen.

Waarschijnlijk hebben de meeste leerlingen wel iets van alle vijf de soorten in meerdere of mindere mate; gelukkig is het niet zo zwart-wit. Patries was een duidelijk voorbeeld van nummer 2, met een beetje nummer 1 en een piepklein beetje 4. Doordat zij in een hele leuke klas zat, kreeg zij in de loop van het schooljaar steeds meer zelfvertrouwen en gingen de scherpe randjes er vanaf. In de loop van het jaar mocht ze gewoon meedoen met de andere meiden op het plein.

Maar de grote vraag is natuurlijk: Wat doe je eraan? Welke invloed heb jij als leraar?

1. Zorg ervoor dat je doelen altijd duidelijk zijn en haalbaar voor iedereen. Ik bedoel lesdoelen, maar ook gedragsdoelen en sociale doelen. Maak ze zichtbaar voor de leerlingen; schrijf ze op en laat ze zichtbaar blijven.

2. Geef voor ieder doel duidelijke, genummerde stappenplannen. Niet alle leerlingen zullen deze nodig hebben, maar je helpt hiermee de leerlingen die eigenlijk niet zonder kunnen. Door deze stappenplannen aan iedereen te geven (als voorbeeld van de juiste werkwijze) zet je de sociaal onhandige leerlingen niet in een uitzonderingspositie.

3. Accepteer nooit gedrag dat tegen jouw doelen of stappenplannen in gaat. Wees duidelijk en consequent.

4. Herhaal steeds opnieuw welke gedrag je wilt zien, leg uit waarom en vertel steeds opnieuw hoe de leerlingen dat moeten doen. Vooral bij de hoe is het erg belangrijk om ook duidelijke voorbeelden te geven.

5. Geef complimenten en erkenning aan iedere stap die een leerling heeft gemaakt. Preken tegen leerlingen dat ze hun gedrag moeten veranderen of iets anders moeten denken, helpt namelijk niet. ‘Goed gedaan; je hebt je taak af’ zeggen tegen de leerling die zijn werk af heeft helpt wel. Verder hoef je er geen woorden aan vuil te maken. Als je gaat overdrijven werkt het namelijk averechts.

Succes! 

Wil je meer weten? Anton weet alles over leerlingen en hun gedrag.

deadlines

Leerlingen willen echte deadlines

/0 Reacties/in /door

Leerlingen willen echte deadlines

Leerlingen willen echte deadlines, of er nu corona is of niet. Leerlingen willen weten waar ze aan toe zijn en aan afspraken gehouden worden. 
Aan het eind van het vorige schooljaar waren de klachten niet van de lucht. Er was veel onduidelijkheid en daardoor zaten veel leerlingen in de stress. Wanneer moet wat ingeleverd zijn? Waar moet het aan voldoen? Ben ik nou over of niet?

Ik kreeg een e-mail

Beste Judith, 
Gisteren een belangrijke les geleerd. Vooral aan het eind van een schooljaar worden de eindjes nogal eens aan elkaar geknoopt om leerlingen toch maar de kans te geven om alsnog over te gaan. Dat geeft veel stress en onduidelijkheid. 

Er kwam ook een leerling aan het woord

Bij jullie zijn het geen deadlines. Dead means dead, weet je, dood. Dan is er daarna niks meer. Maar bij jullie kan het dan toch nog, of dan uiteindelijk toch weer niet. Ik werk ergens naartoe, om het op tijd af te krijgen, en dan voelt het fucking oneerlijk als een ander dan nog tijd krijgt. Het is niet meer dat fijne gevoel dat je iets af hebt. En als ik dan iets wil uitstellen, dan mag het niet, omdat iedereen er is, en ik met fucking hoofdpijn zit. Ik hoop dat er volgend jaar echte deadlines zijn. 

De leraar vertelt verder

Zonder de f… woorden vond ik het een hele diepgaande roep om duidelijkheid. Door het gebruik van al jarenlang toch maar weer kansen geven is er, zeker nu met Corona, onduidelijkheid ontstaan, maar ook demotivatie. Vertrouwen in herkansingsweken die zijn ingepland, en desnoods een hoge uitzondering met speciale toestemming van een coördinator om iets na schooltijd nog in te mogen halen, dat werkt. Denken dat je toch nog wel een weekje hebt zonder gevolgen, en dan ontdekken dat je afhankelijk bent van de goede bui van een docent, die besluit zich ineens wel aan de officiële regels te houden, dat geeft slaande deuren, huilende leerlingen en boze ouders. En dat terwijl we het allemaal zo goed bedoelen. 

Duidelijk verhaal toch?

  1. Stel twee deadlines vast: op de eerste datum kan (vrijwillig) een proefversie ingeleverd worden, waarna na gerichte feedback aan een nieuwe versie gewerkt kan worden
  2. Op de tweede datum MOET het werk ingeleverd zijn – met tijd
  3. Zet op papier waar het werk aan met voldoen
  4. Stel de criteria vast, zodat leerlingen inzicht krijgen in wat de belangrijkste onderdelen zijn van het werk
  5. Wees duidelijk en streng

Deadlines voorkomen namelijk gedoe

Ben jij schoolopleider, onderwijscoach of begeleider op school en begeleid jij startende leraren en/ of zij-instromers? Doe dan mee met mijn webinar op 22 september a.s.

Een stappenplan om je leerlingen te leren samenwerken

/0 Reacties/in /door

Een stappenplan om je leerlingen te leren samenwerken

Samenwerken is een vaardigheid die niet alle leerlingen vanzelf kunnen. Jij als leraar moet ze die vaardigheid aanleren. Samenwerken kan voor iedereen wat anders zijn. Voor sommige leerlingen betekent het dat ze mogen praten. En dat hoeft niet per se te zijn over het bedoelde onderwerp. Andere leerlingen gebruiken de mogelijkheid om zelf niets te hoeven doen; dan schrijven ze alles over van hun buur. Of ze werken tegen, door geen enkele bijdrage te leveren. 

Het begint dus met een plan

Een stappenplan waarin je de leerlingen leert hoe samenwerken er in jouw klas uit moet zien. Wat je ziet, wat je hoort en wat de leerlingen precies moeten doen. Het gaat altijd over zichtbaar gedrag.

Stap 1: Wat is samenwerken eigenlijk?

Vraag het eens aan je leerlingen: wat is samenwerken eigenlijk? Wat doen ze? Met wie? Wat is het doel? Hoe ziet het eruit?
Zet de uitkomsten op het bord. Denk ook aan afspraken m.b.t. luisterhouding, lopen door de klas en stemvolume.

Stap 2: Hoe ziet samenwerken eruit in onze klas?

Schrijf samen met de leerlingen alle stappen op die je moet zetten om goed samen te kunnen werken:

a. Wat moet er allemaal gebeuren?

b. Welke taken zijn er nog meer?

c. Wie heeft welke rol of taak?

d. Wat doe je als je het niet met elkaar eens bent?

e. Wat doe je als je klaar bent met je taak?

f. Hoe gaan jullie de gedane taken controleren?

g. Wanneer, aan wie en op welke manier gaan jullie hulp vragen?

Stap 3: Wat is samenwerken niet?

Ook dit is een een leuke vraag om samen met de leerlingen te beantwoorden. Waarschijnlijk komen de volgende punten dan aan de orde:

a. Welke ongeschreven regels gelden er?

b. Is het erg als één iemand meer doet dan de rest?

c. Is het erg als iemand helemaal niets doet?

d. Hoe moet je samenwerken met iemand die geen vriend van jou is?

Zorg ervoor dat je een mooie lijst maakt van alle afspraken. Hang de afspraken zichtbaar in de klas.

Stap 4: Aan welke eisen moet het eindproduct voldoen en hoe wordt het beoordeeld?

Dit is natuurlijk een vraag aan jou, als leraar. De eisen kunnen per opdracht verschillen. Geef hierbij ook aan wanneer een taak af moet zijn en hoeveel tijd de duo’s of groepjes per keer hebben om de opdracht te maken.
Zorg ervoor dat alle eisen en de procedure duidelijk en transparant zijn.
Zorg ervoor dat deze afspraken ergens na te lezen zijn voor de leerlingen. Op het bord of op een poster.

Veel plezier en succes.

Wil je een webinar van Sterke School bekijken? Klik dan hier

Heb je behoefte aan meer zelfvertrouwen als je voor de klas staat? Overweeg dan een privétraining. 

Routines in de klas als basis van goed onderwijs

/0 Reacties/in , /door

Routines in de klas als basis van goed onderwijs

Routines in de klas zijn erg belangrijk. Een klas zonder routines heeft de volgende symptomen:

  1. De leerlingen zijn onrustig
  2. Leerlingen roepen en lopen door de klas (en naar de gang)
  3. Het duurt lang voordat de groep stil is
  4. Er zijn veel discussies tussen leraar en leerlingen
  5. Lestijd wordt verspild door lange leswisselingen en veel gepraat

Gebrek aan routines (en daarmee: onrust in de klas) ontstaan door:

  1. De leraar denkt dat leerlingen als vanzelf weten hoe ze de dingen moeten doen
  2. Leerlingen doen de dingen zoals zij zelf bedenken en niemand stopt ze
  3. Er zijn teveel wisselingen geweest van leraren
  4. Twee duo-partners hebben verschillende (of één van de twee: géén) routines ingesteld
  5. Alles routines worden ondermijnd door collega’s of de directie op de school

Wat zijn routines precies?

Routines zijn een systeem van afspraken hoe de dingen in een klas moeten gaan – volgens de leraar. Alle handelingen die regelmatig voorkomen zijn routines.

  1. De klas binnenkomen
  2. Huiswerk inleveren
  3. Op je plaats gaan zitten
  4. Je spullen pakken
  5. Stil worden en luisteren (luisterhouding)
  6. Vragen stellen
  7. Vragen beantwoorden
  8. Naar het toilet
  9. Water drinken
  10. Spullen opruimen
  11. Spullen uitdelen
  12. In de rij gaan staan
  13. Omkleden
  14. Dingen ophalen
  15. ICT-gedrag
  16. Samenwerken in duo’s
  17. Samenwerken in groepjes
  18. Aantekeningen maken
  19. Opdrachten uitvoeren
  20. Toetsen maken
  21. Geen spullen bij hebben, of spullen vergeten zijn
  22. Reageren op consequenties
  23. Naar huis gaan
  24. Huiswerk maken
  25. Enzovoort…

In het algemeen geldt: hoe meer onrust in een klas, hoe meer routines je als leraar in moet stellen

Hoe doe ik dat?

  1. Je maakt een lijst van alle routines
  2. Alle routines krijgen een nummer
  3. Je voert de routines één voor één in:
    1. Zet de routine op het bord, met nummer
    2. Vertel het belang van deze routine
    3. Nummer de stappen van de routine
    4. Je oefent de routine
    5. Complimenteer wie de routine volgt
    6. Bedenk de consequentie voor het verbreken van de routine
    7. Een consequentie volgt na een (duidelijk afgesproken) proefperiode en na één of géén waarschuwing

Let op: Sommige routines volgen op een teken van jou, andere routines moeten de leerlingen zelf initiëren. Je kunt twee verschillende lijsten maken als je dat wilt. Maak dan een A-lijst en een B-lijst.

Waarom is dat nodig? We zitten toch niet in het leger?

Op de meeste scholen en in de meeste klassen gaat alles als vanzelf goed. Maar in de klassen waar ik kom, gaat het zelden goed. Er is teveel onrust en de leerlingen leren onvoldoende. Je kunt een hoop over het leger zeggen, maar feit is wel dat het een organisatie is met duidelijke richtlijnen. En duidelijke richtlijnen is wat onze leerlingen nodig hebben:

  1. Leerlingen komen op school om te leren
  2. Leren kun je alleen als je je veilig voelt
  3. De leraar is verantwoordelijk voor de veiligheid van leerlingen
  4. Een leraar creëert veiligheid door duidelijke regels in te stellen en de leerlingen daar consequent aan te houden

Bij dat laatste punt gaat het vaak mis: consequent zijn

Leerlingen testen de regels (en de routines) onbewust om te testen of de leraar wel echt veilig is.

Consequent reageren is namelijk het moeilijkste wat er is. Daarom is het makkelijker om routines in te stellen en te oefenen. Dan hoef je alleen in het begin flink te oefenen, een paar keer flink in te grijpen en daarna loopt je klas op rolletjes. Stormachtige dagen daargelaten.

Je spreekt je leerlingen altijd aan op vriendelijke toon met een warme houding. Zo voorkom je een militair regime.

Ik wens je veel plezier en succes!

Hulp nodig bij het instellen van routines in jouw klas?  Dat kan met e-coaching. Ik ben gecertificeerd e-coach en help je graag. Stuur me een e-mail en ik neem contact met je op.

Wil je een filmpje zien over goed klassenmanagement? Klik dan HIER