Hoe je contact maakt met je leerlingen – zonder vriendjes te worden
Hoe je contact maakt met leerlingen - zonder vriendjes te worden
‘Willen jullie nu even je mond houden? Ik wil iets vertellen.’ Juf Maartje kijkt naar de poster met de klassenregels erop. Als juf praat – dan ben ik stil staat bovenaan. Ze kijkt de klas in. ‘Hallo, cóntact.’
‘Vertel maar hoor, juf.’ Katinka stoot Halima aan en fluistert haar iets toe. Halima lacht in haar hand.
Bram laat zijn pen vallen en duikt onder zijn tafel. ‘Waar is dat kreng?’ Pieter en Ibrahim staan op en zoeken luidruchtig mee.
‘Juf wil wat zeggen.’ Petri is nauwelijks te horen. Maartjes ogen schieten heen en weer tussen de jongenskluwen onder Brams tafel en Petri. Ze aarzelt. ‘Jongens…’.
‘En meísjes’, roept Katinka.
Binnen drie tellen zoekt de halve klas naar Brams pen.
Maartje gaat achter haar bureau zitten. Ze kijkt in het klassenboek – alsof dáár staat wat ze nu moet doen.
Heeft Maartje echt contact met haar leerlingen?
Ik denk van niet. Als er echt contact is, is er sprake van wederzijds respect. Bram en Katinka hebben duidelijk geen respect voor deze juf. Petri heeft dat waarschijnlijk wel, maar hij wordt niet gehoord.
De klas volgt Bram en Katinka, zij voeren de norm aan in deze klas. Wat zij eigenlijk zeggen is: ‘Wij luisteren niet naar Juf Maartje en dat moeten jullie ook niet doen’. De rest van de klas volgt.
Wat moet Maartje nu doen? Een oplossing in drie stappen:
Maartje heeft natuurlijk te laat ingegrepen. Zij had Katinka meteen tot de orde moeten roepen. Dat kan nu niet meer. Ze moet nu redden wat er nog te redden is.
‘Over vijf tellen zit iedereen op zijn plaats met de mond dicht. Vijf, vier, drie, twee, één, en stíl.’ Een andere zin kan ook, als je de zin maar hard, duidelijk, met overtuiging, op twee benen en in directieve vorm uitspreekt.
Met complimenten, handgebaren en blikken stuur je de leerlingen tijdens het tellen de juiste kant op. Complimenten geef je met naam, correcties zeg je zonder naam, algemeen.
De tweede stap is het herhalen van de klassenregels. Maartje moet er voor gaan zorgen dat alle leerlingen zich hier – opnieuw – aan committeren. Ook moet zij duidelijk maken welke sancties er staan op het overtreden van de regels. Vervolgens moet zij de regels en de consequenties consequent gaan toepassen.
De derde stap is het creëren van een respectvolle relatie met alle leerlingen
Het is de taak van iedere leraar om dat op haar eigen manier te doen. Zij moet hierin het voortouw nemen en het goede voorbeeld geven. Maar een leraar mag nooit vriendjes worden. De leraar moet er boven blijven staan.
Zes tips om contact te maken en te houden met je leerlingen:
1. Het begint al bij binnenkomst. Sta (als dat kan) bij de deur. Kijk je leerlingen in de ogen en wissel een woordje met iedereen. Luister actief!
2. Meen wat je zegt, wees oprecht. Toon je waardering. Leerlingen voelen het als je je aandacht er niet echt bij hebt en dat gaat uiteindelijk tegen je werken.
3. Heb respect voor andere meningen en opvattingen, ook al ben je het er zelf helemaal niet mee eens. Als je je leerlingen oprecht serieus neemt dan merken ze dat en dan nemen ze jou ook serieus.
4. Voel je betrokken bij de leerlingen. Toon oprechte belangstelling. Leef mee met onvoldoendes, trouwfeesten en nieuwe kleren én onthoudt dat de oma van Bram gisteren jarig was.
5. Denk aan je lichaamstaal. Zoek regelmatig oogcontact, glimlach of kijk streng. Knipoog. Sta altijd sterk: zelfverzekerd (op twee benen), geef schouderklopjes en werp trotse blikken.
6. Je mag open zijn over jezelf, vertel over je gedrag, je gevoelens, je mening en wat je gisteren gegeten hebt. Daarmee bevorder je empathisch gedrag; je geeft zelf het goede voorbeeld.
Wil je meer weten over het starten in een nieuwe klas, het maken van contact en het duidelijk neerzetten van een structuur?
Geef je dan op voor het online webinar Sterk Starten in de Klas.
Je vind via deze link meer informatie en je kunt je hier ook opgeven.
Wil je meer weten over contact maken met leerlingen? Kijk dan hier.